Voorgoed uit het straatbeeld verdwenen
Ooit telde Haarlem wel 40 hofjes. Dat betekent dat er door de eeuwen heen zo’n 20 gesneuveld zijn. Vooral de jaren 50-70 van de vorige eeuw waren wat dat betreft redelijk desastreus.
Hemelse hofjes van de aardbodem verdwenen…
Bij deze een overzicht van hofjes die zijn opgeheven, aan het zicht onttrokken of van de aardbodem weggevaagd. Hofjes met illustere of heilige namen zoals ‘Hofje de Hemelpoort’, ‘Hofje de Dubbele Muts’, ‘Hofje van Gratie’ ‘Hofje der twaalf Apostelen’, het ‘Salomonshofje’ en het onechte hofje ‘Bullehofje’.
Arbeidershofjes
Minder hemels waren de arbeidershofjes: deze hadden geen stichting (en dus geen regenten) achter zich en waren vaak goedkope snel gebouwde huisjes voor arbeiders.
Hiertoe kun je rekenen het ‘Vissershofje’ in de Spaarnwouderstraat, Het ‘Waalsehofe’ achter de Waalse kerk, het ‘Twijndershofje’ bij de huidige Twijnderslaan in het Rozenprieel en het ‘Blokzeylershofje’ bij de Koudenhorn, ze zouden allemaal niet blijven bestaan…
stenen restanten
Sommige verdwenen hofjes in Haarlem zijn weliswaar opgeheven maar in fysieke vorm toch nog aanwezig. Van anderen zijn nog wat kleine resten terug te vinden in het straatbeeld of daarachter… Weer anderen zijn tot de laatste steen toe afgebroken en opgeruimd.
Echte hofjes die verdwenen zijn
Hier een overzichtje van ‘echte’ liefdadigheidshofjes die de tand des tijds niet hebben doorstaan. De lijst is niet compleet en van veel hofjes ontbreken me de details nog. Sommige van deze verloren gegane hofjes zijn onder de lijst verder uitgewerkt.
- Hofje van Gratie
1554 – 1640 ✝ Jacobijnenstraat,
1650 – 1964 ✝ St. Jacobsstraat - Deymanshofje, genaamd de Vijf Kamers
1563 – 1832 ✝, Barrevoetesteeg, gelegen nabij het hofje van Loo, in 1563 gesticht door Pieter Deyman. In 1814 werd de exploitatie overgenomen door het Sint Jacobs Godshuis dat het in 1832 van de hand deed. Kort daarna zou het gesloopt worden. - Hofje der Twaalf Apostelen
1538-1880 ✝, Barrevoetesteeg, in 1872 werd het eigendom van Sint Jacobs Godshuis.
1880-1969 ✝, Gedempte Voldersgracht, opgeheven in 1969(?), gesloopt in 1972. Het hofje telde twaalf gevelstenen, ieder van een apostel. Enkele daarvan zijn bewaard gebleven. - Hofje van Pieter Janszoon Codde / Spoorwater
1609-1871 ✝, Klokhuisplein,
1871-1967 ✝, Lange Heerenstraat (daarna doorgestart als Hofje van Codde en Beresteyn buiten het stadscentrum) - Hofje van Mr. Gerrit van Ravensberch
1630 (?) - Coomanshofje
1644-1871 ✝, Witte Heerenstraat, gevelsteen nog aanwezig op nummer 30 - Sint Annahofje of Blommersthofje
1659-1774✝, Bakenessergracht/Koksteeg - Hofje Van Beresteyn
1688-1969✝, Lange Herenstraat
Daarna organisatorisch samengevoegd met hofje van Codde waarna nieuwbouw plaatsvond net buiten het stadscentrum naast de Nieuwe R.K. Bavokerk. - Hofje De Hemelpoort
1550-(?) in de Sliksteeg (huidige naam Leliestraat)
1926✝ Schagchelstraat, op nr 35 is de ronde boogpoort nog aanwezig - Maritje Outgershofje
?-1755✝ de drie huisjes in de Slagerspoort zijn in 1755 samengevoegd met een pand aan de Kraaienhorstergracht, waarna het hofje onder de naam Dubbele Muts is voortgezet. - Hofje De Dubbele Muts
1736 – 1894 in de Slagerspoort - Salomons Hofje
(?)-(?) ✝ - Hofje Het Lam/ Hofje Van der Wielen
1869 – 1935✝, Gedempte Zijdgracht (hier is nu het Sofiaplein, gevelsteen met Het Lam nog aanwezig) - Sint Jans Koenen Gasthuishofje
(?)- 1778✝ Wijngaardstraat (nr ?) - Hofje De Vijftien Kamers
1607-(?) ✝ Katholiek hofje - Boonhofje ✝
- Brammershofje ✝
- Luciehofje ✝
Hiervan is alleen de eerste steen teruggevonden, verder niets bekend. - Kenauhofje
1589 – 1867✝ Opgericht door de dochter van Kenau, gevestigd aan de Leliestraat. In 1867 werd het hofje verkocht. Vanaf 1903 worden regelmatig losse huisjes van het hofje in de Nieuwe Haarlemsche Courant te koop aangeboden. Op de plaats van het Kenauhofje is nu het Leliehofje te vinden.
